نورپردازی تعاملی

نور به صورت های گوناگون در حیات طبیعی و زندگی اجتماعی انسان نقش دارد از طرفی مشارکت شهروندان به عنوان مهم ترین ضامن موفقیت طرح های شهری مطرح است. لذا در این زمینه توجه به رابطه بین فضا و نور با مخاطب به عنوان عاملی که میتواند در نورپردازی فضا نقش آفرین باشد، درک متفاوتی از نور به عنوان یکی از عوامل تعریف کننده منظر ارایه می دهد.

رویکرد تعاملی به هنر و هنرهای شهری به ویژه نورپردازی گرایشی جدید است که ابتدا به عنوان یکی از شاخه های طراحی صنعتی مطرح بوده اما با گذشت زمان به سایر حیطه های طراحی از جمله معماری و منظر نیز وارد شده یکی از نمودهای آن طراحی نورپردازی است. حضور چشمگیر نورپردازی تعاملی از سال ۲۰۰۴ شروع شده و اوج آن در سال های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ بوده است. با آغاز قرن ۲۱ پروژه های نورپردازی متفاوتی با رویکرد تعاملی در چهار نوع و مقیاس های مختلف مطرح شد: اشیای نورانی، نما، پلازای شهری و حوزه ی شهری.

رویکرد این نوع طراحی، تغییر تمرکز از خود اشیا به رفتاری است که در حین استفاده بروز می دهند. از این رو با نظر به ارتباط میان بیان تصویری خود اثر و مخاطب و توجه به امکاناتی که علوم رایانه ای دارد. دلیل اصلی استفاده از نورپردازی تعاملی برخورداری از پتانسیل بالا در سرزنده کردن محیط به عنوان یک عنصر مهیج در محیط است؛ علاوه بر آن امکان روایت یک پیام داستان در محیط شهری را فراهم می کند.

از اولین پروژه های اجرایی در این زمینه می توان به پروژه اینتراکتیو در لوس آنجلس اشاره کرد. در این پروژه کف پوش های خطوط عابر پیاده مجهز به سنسورهایی است که نسبت به حرکت عابرین حساس بوده و در اثر عبور آنها روشن شده و تغییر رنگ می دهد. این تغییر رنگ کف پوش که در قالب رنگ قرمز خودنمایی می کند شهروندان را به عبور از خط عابر پیاده ترغیب می سازد. شاید در دریافت اول بتوان آن را نوعی سرگرمی دانست که سبب جذب بیشتر مخاطبان می شود اما در حقیقت طراح فضایی خلق کرده است که با حضور مخاطب معنا پیدا می کند. همچنین مخاطب با دریافت ارتباط بین خود و فضا، اثر گذاری خود را در منظر شهری تشخیص می دهد و به درک متفاوتی از فضا نایل می شود.